Rozbark, Bobrek i Śródmieście objęte Specjalną Strefą Rewitalizacji. Uchwalona 26 lutego 2018 r. przez miejskich radnych uchwała, wejdzie w życie 20 marca. Tym samym gmina będzie mogła skorzystać z prawa pierwokupu nieruchomości znajdujących się w strefie i wywłaszczyć je na cele społeczne.
Wywłaszczenie to, krótko mówiąc, odjęcie prawa własności do nieruchomości bez zgody właściciela w drodze decyzji administracyjnej. Ale tylko wtedy, gdy jest to podyktowane działaniami na cel publiczny. Zgodnie z Ustawą o rewitalizacji, cel publiczny to budowa lub rozbudowa budynków służących rozwojowi budownictwa społecznego.
Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, na czas prowadzonych robót, lokatorów wywłaszczonych budynków może czekać przeprowadzka do innych mieszkań. Przysługuje im praw do lokalu o podobnych standardzie, w jakim mieszkali do tej pory, a później – powrót do pierwotnie zajmowanego lokalu. Jeśli jednak okaże się, że lokator nie będzie chciał opuścić zajmowanego mieszkania, miasto będzie mogło wystąpić z wnioskiem do wojewody, który wyda nakaz opuszczenia zajmowane lokalu.
Projekt uchwały był poddany konsultacjom społecznym, które trwały od 11 grudnia 2017 do 26 stycznia 2018. W wyniku konsultacji, do SSR włączono jeszcze jeden podobszar - Śródmieście Północ (podobszar 13).
Zobacz mapę Specjalnej Strefy Rewitalizacji
Pobierz raport z konsultacji społecznych uchwały
Specjalna Strefa Rewitalizacji obejmuje 4 podobszary:
Śródmieście (podobszar 10)
Podobszar rewitalizacji Śródmieście ma 90 ha i jest zamieszkały przez 13 000 osób (8,22% ludności Bytomia).
Dzielnicę cechują kontrasty przestrzenne – cenne zabytki sąsiadują tu z zaniedbanymi kwartałami. Charakterystyczny dla Śródmieścia jest najwyższy ze wszystkich podobszarów udział budynków komunalnych – sześć na dziesięć budynków należy do gminy. Wiele budynków jest w złym stanie, ponieważ niewystarczająca akcja remontowa jest typowym problemem zasobu komunalnego.
Znaczna część obszaru Śródmieścia objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego śródmieścia Bytomia pod nazwą „Plan Rewitalizacji i Rozwoju Śródmieścia (ReRoŚ)”.
Ponadto obszar Śródmieścia jest dobrze uzbrojony w sieci mediów w tym wodociągowo-kanalizacyjną, elektroenergetyczną, ciepłowniczą, gazową oraz teleinformatyczną. Taka infrastruktura pozwala na zapewnienie mieszkańcom podstawowych standardów niezbędnych dla zamieszkania zarówno dla młodych rodzin, jak i osób starszych.
Rozbark (podobszar 12)
Dzielnica leży na wschodnim skraju Bytomia. Od zachodu graniczy z dzielnicami śródmiejskimi. Podobszar rewitalizacji ma powierzchnię 76 ha i jest zamieszkały przez 7 900 osób (4,98% ludności Bytomia).
Przed II wojną Rozbark był elegancką, mieszczańską dzielnicą o charakterze przemysłowym, handlowym i usługowym. Po 1945 r. zaczął tracić swój charakter. Obecnie Rozbark dzieli się na kilka odrębnych osiedli. Na północnym zachodzie dzielnica stanowi przedłużenie śródmieścia, panuje tu gęsta zabudowa składająca się z poniemieckich kamienic. W części dzielnicy wciąż da się zauważyć funkcjonujące zabudowania typowe dla obszarów wiejskich (stodoły, stajnie) stanowią one zazwyczaj zabudowania zlokalizowane w części oficynowej.
Interesującą przestrzenią publiczną w tym obszarze jest układ urbanistyczny wokół placu św. Barbary, który od wieków był niejako centrum Rozbarku.
Co drugi budynek w dzielnicy należy do zasobu komunalnego, z czego większość wymaga remontów. Bardzo duża liczba starych budynków komunalnych w złym stanie wpływa negatywnie na charakter dzielnicy
Bobrek (podobszar rewitalizacji 8)
Bobrek znajduje się w południowo - zachodniej części Bytomia. Zajmuje powierzchnię 49 ha i zamieszkała jest przez ok. 4 660 osób, co stanowi 2,94% populacji miasta.
Jest to niewielki podobszar położony z dala od centrum miasta. Stanowi historycznie i przestrzennie odrębną dzielnicę, silnie związaną z nieczynną już miejscową hutą.
W dzielnicy widocznie zarysowany został podział na charakter i rodzaj zabudowy i tak w części południowej dzielnicy Bobrek zlokalizowana jest zabudowa jednorodzinna powstała w okresie powojennym, zaś w części północnej dzielnicy znajdują się zabudowania z początku XX wieku tzw. familoki.
Charakterystyczna dla obszaru dzielnicy jest powtarzalność zabudowy i przestrzeni miejskich widoczna szczególnie w obszarze „Nowej Koloni Robotniczej” wpisanej do rejestru zabytków.
W podobszarze Bobrek bardzo silnie występuje problem ubóstwa. Podczas gdy przeciętnie w mieście z dożywiania korzysta co piąty uczeń szkoły podstawowej, w Bobrku co drugi. Z zasiłków celowych korzysta tu 85 osób na 1 tys., czyli niemal co dziesiąta osoba (w Bytomiu wskaźnik wynosi 19). Tak znaczne przekroczenie średniej plasuje Bobrek wśród najtrudniejszych pod względem ubóstwa podobszarów.
Obserwujemy tu także wybitne nasilenie problemu bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych. Biorąc pod uwagę zasiłki pomocy społecznej udzielane z tego tytułu zaobserwowano, że aż co czwarta zamieszkała tu osoba żyje w rodzinie dotkniętej tą dysfunkcją. W Bobrku najsilniej ze wszystkich podobszarów zaznacza się problem niepełnosprawności. Mieszka tu ponad trzykrotnie więcej osób dotkniętych niepełnosprawnością niż przeciętnie w Bytomiu.
Natomiast przemoc w rodzinie utrzymuje się na poziomie niższym, niż dla całego miasta, a czynów karalnych osób nieletnich nie odnotowano. Podobnie jak we wszystkich podobszarach, dużym problemem jest bezrobocie w tym bezrobocie osób posiadających wykształcenie najwyżej gimnazjalne. Wyjątkowo nieliczne są tu podmioty gospodarcze.
Budynków komunalnych jest tu więcej niż przeciętnie w mieście, a ich stan techniczny wymaga interwencji.
Śródmieście Północ (podobszar 13)
Podobszar rewitalizacji Śródmieście Północ ma powierzchnię 76 ha i jest zamieszkały przez 11 600 osób (7,31% ludności Bytomia). Obszar północnego Śródmieścia nierozerwalnie związany jest ze ścisłym centrum miasta zarówno komunikacyjnie, jak i przestrzennie. W części północnej tego podobszaru znajduje się kilkanaście budynków jednorodzinnych o konstrukcji drewnianej typu ,,fińskiego’’ powstałych w okresie powojennym. Przestrzenie publiczne charakterystyczne dla tego obszaru to place m.in. plac Słowiański czy też plac Akademicki.
Występuje tu wiele problemów społecznych, ale zwykle wskaźniki dla całego podobszaru nie odbiegają od średniej miasta tak bardzo, jak w przypadku pozostałych podobszarów. Stosunkowo najmniej negatywnych zjawisk występuje na północy podobszaru. Na całym podobszarze występuje nadreprezentacja osób w wieku poprodukcyjnym, a odsetek osób powyżej 75 roku życia jest największy spośród wszystkich podobszarów.
Poważnym problemem jest uzależnienie od alkoholu. Koncentracja zjawiska występuje w kwartałach skupionych w środkowej części podobszaru. W tym samym rejonie obserwujemy nasilenie czynów karalnych osób nieletnich. Organizacji pozarządowych nie jest dużo, ale te, które działają, mają siedzibę właśnie w centralnej części podobszaru, co daje możliwość adekwatnego oddziaływania na główne problemy lokalne.
Ubóstwo w środkowej i południowej części zaznacza się znacznie silniej niż w części północnej podobszaru. Odsetek osób otrzymujących zasiłki stałe, celowe i okresowe wyraźnie przekracza tu średnią miasta. W taki sam sposób rozkłada się problem bezrobocia, niepełnosprawności, ubóstwa i przemocy w rodzinie. Również tutaj znajduje się duża liczba budynków komunalnych. Połowa budynków to budynki komunalne, charakteryzujące się wysokimi potrzebami remontowymi.
Metodyka przeprowadzania analizy przy ustanawianiu Specjalnej Strefy Rewitalizacji na przykładzie Bytomia - zobacz
