Jednym z głównych problemów w Bytomiu jest budownictwo mieszkaniowe. Z jednej strony mamy deficyt mieszkań, z drugiej – bardzo dużą liczbę pustostanów. Wspólnie z przedstawicielami ministerstwa ustaliliśmy, że taki problem dotyczy niemal każdego miasta w Polsce. Postaramy się zatem, w ramach pilotażu, wypracować model rozwoju budownictwa z wykorzystaniem istniejącej tkanki mieszkaniowej, jednocześnie przy zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych i finansowych.
Warto przypomnieć, że w istniejącej sytuacji prawnej, do jesieni 2015 roku, miasto nie miało szerokiego pola do popisu, jeśli chodzi o dostępność mieszkań i remonty pustostanów. Nieuregulowany stan prawny budynków często utrudniał władzom miasta podejmowanie jakichkolwiek inicjatyw, nie można było przejąć zniszczonych budynków należących na przykład do prywatnych właścicieli przebywających zagranicą, czy remontować ich, bo nie pozwalała na to np. Ustawa o finansach publicznych. Zupełnie nowe narzędzia w tym zakresie daje samorządom dopiero wprowadzona w 2015 roku Ustawa o rewitalizacji. Miasto może starać się na przykład o wywłaszczenie danego obiektu.
Niewykluczone jednak, że pod względem budownictwa mieszkaniowego, oczekiwania społeczeństwa są zupełnie inne, niż zakładano przez lata, zwłaszcza w zakresie prawa do własności lokalu. Warto popracować nad takim modelem budowy i wynajmu mieszkań, który nie obciąży ludzi kredytem do końca życia. Często mieszkańcy sami mają pomysły, co zrobić, by zaadaptować lokal na mieszkanie, warto umożliwi im ich realizację. I takich ludzi chcielibyśmy do Bytomia zaprosić, by realizować działania w ramach pilotażowego modelu dostępnego mieszkalnictwa.
Realizując ten moduł, w ramach pilotażu rewitalizacji, miasto zleci szereg ekspertyz, na przykład, w jakim przypadku będzie można zastosować Pomoc Publiczną. Ważne będą też analizy techniczne, co do rozwiązań energooszczędnych. Budynki w wybranym kwartale przeanalizowane zostaną pod kątem struktury społecznej, – kto je zamieszkuje, jakie ma problemy (np. związane z barierami architektonicznymi) i oczekiwania (np. w dostępie do usług publicznych).
Po przeprowadzeniu inwentaryzacji i badań zostanie opracowany raport, a do testowania wytypowanych zostanie 5 lokali znajdujących się w wybranym do pilotażu kwartale.
Kolejnym elementem tego modułu będzie Forum Inwestycji Mieszkaniowych.
Do udziału w nim zaprosimy polskich i zagranicznych przedsiębiorców, zwłaszcza deweloperów, którzy do tej pory działali na rynku pierwotnym. Niewykluczone, że będą oni zainteresowani rynkiem wtórnym – remontem istniejących obiektów z wykorzystaniem najnowszych technologii.
Zaprezentujemy im wyniki raportu i zachęcimy do zrealizowania inwestycji w wytypowanych przez nas lokalach, według opisanych w raporcie rozwiązań, to znaczy w sposób nowoczesny, energooszczędny i z wykorzystaniem różnych sposobów finansowania (np. fundraising).
Do odbudowy istniejącej tkanki mieszkaniowej chcielibyśmy również aktywizować młodych ludzi z pomysłami. Być może będą chcieli odnowić lokale zrzeszając się na przykład różnego rodzaju w spółdzielniach, nie dążąc do wykupu wyremontowanych mieszkań.
Na koniec powstanie ekspertyza dotycząca długoterminowej możliwości inwestycyjnych w Bytomiu. Będzie ona zawierała opis przetestowanych działań i informacje, jak zastosować je w praktyce w innych miastach.